Λουκάς Σταύρου
Ζωγράφος, ποιητής, συγγραφέας, ενεργός πολίτης.

Ο 'Προμηθέας δεσμώτης' και οι χριστιανοί παραμορφωτές του

Επειδή οι χριστιανοί παραμορφωτές της ελληνικής σκέψης και κοσμοθέασης , εντάσσουν τον Αισχύλο στους προφήτες της ελεύσεως κάποιου νέου θεού που θα γκρέμιζε την εξουσία του Δία και εννοούν την έλευση του Χριστού, καλό είναι να λάβουμε υπόψιν τα κάτωθι:

Πρώτον, η περί θεών αντίληψη του Αισχύλου και εν γένει των αρχαίων Ελλήνων είναι αλληλένδετη με την κοσμικότητα και την ενδοκόσμια παρουσία και δράση των θεών. Δεν νοείται στην ελληνική κοσμοθέαση η ύπαρξη εξωκόσμιου θεού που δημιούργησε εκ του μηδενός τον κόσμο. Εκ του μη όντος ουδέν γίγνεται.

Δεύτερον, ο Αισχύλος στον Προμηθέα Δεσμώτη δεν μυθολογεί ούτε εξιστορεί συμβάντα εξωτερικά , αλλά χειρίζεται τον μύθο για να αναδείξει τις μεγάλες δυνάμεις που κινούν το σύμπαν , την ανθρώπινη ψυχή και την κοινωνία. Πραγματεύεται στο έργο αυτό την σχέση της εξουσίας και της ελευθερίας και του νοήματος αυτής στην ανθρώπινη συνείδηση και δράση καθώς και άλλα υψηλά θέματα. Συνεπώς όταν λέγει προς τον Δια πως κάποιος άλλος θεός θα τον ρίξει από τον θρόνο του θα πρέπει εκεί να αναγνωρίσουμε τον βαθύ στοχασμό του ποιητή για την εξουσία και την άκαμπτη βούληση της και όχι να εκλάβουμε τον φιλοσοφικό - ποιητικό λόγο ως προφητεία.

Τρίτον, όταν ο Προμηθέας στρέφεται στον ουρανό πριν από τον ενταφιασμό του στο βραχώδη τάφο που προανήγγειλε ο Ερμής επικαλείται ως ύπατη αρχή του κόσμου τον Αιθέρα που τα πάντα κινεί με το κοινό φως . “ώ πάντων αιθήρ κοινόν φάος ελίσσων”.

Η επίκληση αυτή φανερώνει πως πέρα από τους θεούς , πέρα από το σχέδιο του κόσμου που εμβάλλουν στο γίγνεσθαι του η νόηση και η βούληση τους , ίσταται η ουσία του όντος που την ονομάζει Αιθέρα και αποτελεί την ανεξερεύνητη εγκόσμια αρχή εκ της οποίας η ανθρώπινη ύπαρξη μπορεί να αντλήσει το σθένος και την ελπίδα της αλλαγής της κατάστασης της.

Με την επίκληση αυτή ο Προμηθέας απαντά στα καταδικαστικά λόγια του Ερμή που αποκλείει την απελευθέρωση του Προμηθέα εκ των ιδίων του δυνάμεων αλλά μόνον από την παρέμβαση κάποιου άλλου θεού που θα θελήσει να διαδεχθεί τα πάθη του κατεβαίνοντας στον Άδη , όπου ο Προμηθέας θα ριφθεί. “Τοιούδε μόχθου τέρμα μη τι προσδόκα, πριν αν θεός τις διάδοχος των σών πόνων φανεί, θελήση τε εις αναύγητον μολείν Άιδην κνεφαία τ’ αμφί ταρτάρου βάθη”.

Ο Προμηθέας αντιτάσσεται στα λόγια του Ερμή δια της εμβιωτικής ένωσης με την βαθύτερη ουσία του όντος που είναι και η γενεσιουργός αιτία της ελευθερίας. Δια της εμβίωσης αυτής ανασύρεται από τα βάθη του κόσμου η ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης που δεν είναι άλλη από την απροσκύνητη βούληση και τον ηρωισμό, την εκ των ιδίων δυνάμεων ανύψωση της ανθρώπινης ψυχής.

Ο προμηθέας δεν περιμένει κανένα θεό σωτήρα για να τον προσκυνήσει αλλά καλεί από τα βάθη του όντος και της ψυχής την ηρωική βούληση ως αυθεντική εκδήλωση της ανθρώπινης ύπαρξης.

Αυτό τον αδαμάντινο λόγο του Αισχύλου οι χριστιανοί παραμορφωτές επιχειρούν να τον μετατρέψουν σε κάρβουνο , να τον αλλοιώσουν και ευτελίσουν, να τον φέρουν με λίγα λόγια στα δικά τους μέτρα και σταθμά.

Στην προσπάθεια των χριστιανών να παρουσιάσουν την αρχαία ελληνική διανόηση ως εισαγωγή στα δόγματα τους, οφείλουμε να αντισταθούμε σθεναρά.

Ο αρχαιοελληνικός διάκοσμος δεν προσφέρεται προς ενίσχυση και πνευματική νομιμοποίηση των εβραιόφρονων εξουσιαστικών και σκοταδιστικών δογμάτων τους.

Λουκάς Σταύρου