Κουβέντα για την τέχνη
Το έργο τέχνης είναι ένας δημιουργημένος κόσμος.
Τούτο σημαίνει πως το έργο καθαυτό είναι αυτοτελές και δεν υπόκειται σε σύγκριση με κάτι άλλο που είναι έξω από αυτό.
Δηλαδή το έργο τέχνης δεν μπορεί να θεωρείται ως προϊόν μίμησης και έτσι να αξιολογείται σύμφωνα με τον βαθμό προσέγγισης του μιμούμενου αντι-κειμένου.
Προκύπτει εδώ ένα ερώτημα. Μπορούμε να παράξουμε έργο τέχνης εκ του μη όντος;
Απάντηση. Το έργο ως μια νέα πραγματικότητα δεν σημαίνει πως προήλθε εκ του μηδενός αλλά ο καλλιτέχνης παίρνοντας στοιχεία από την πραγματικότητα της αίσθησης , των συναισθημάτων του και της σκέψης παρήγαγε το έργο τέχνης.
Συνεπώς ο καλλιτέχνης περνά τον κόσμο μέσα από δικό του τρόπο του βιώνειν και ειδέναι και εκ της πράξης αυτής παράγεται το έργο τέχνης.
Κόσμος και δημιουργικό υποκείμενο είναι δύο στοιχεία αλληλένδετα και συνυπάρχοντα στο έργο τέχνης.
Τούτο έχοντας ως δεδομένο μένει να εξετάσουμε μέσα στο έργο τον τρόπο που ο δημιουργός βιώνει τον κόσμο και κατά συνέπεια τον κόσμο που παρουσιάζει δια του τρόπου αυτού.
Έτσι εξετάζουμε κάθε έργο τέχνης σε όποια εποχή και αν ανήκει.
Πάνω σε αυτή την βάση τίθενται διάφορα ερωτήματα.
Πως βλέπει ο καλλιτέχνης τον αισθητό κόσμο;
Κατανοεί την αφηρημένη δομή του αισθητού και πως;
Σε ποιο βαθμό παρεμβαίνει το συναίσθημα και πως προσδιορίζει το έργο;
Υπάρχει εσωτερικότητα στο έργο ή απλά αποτελεί μίμηση ενός αντικειμένου;
Υπάρχει σχέση αρμονίας ανάμεσα στον εσωτερικό κόσμο και στον εξωτερικό;
Ποιες σκέψεις ενυπάρχουν στο έργο;
Παρεμβαίνει ή όχι η ηθική συνείδηση στο έργο;
Αποτελεί αυτοσκοπό το έργο ή εξυπηρετεί άλλους σκοπούς όπως πολιτικούς ή θρησκευτικούς;
Είναι πρωτογενής δημιουργία το έργο ή ακολουθεί την μόδα και αποτελεί μίμηση μιας άλλης αυθεντικής γραφής;
Πάνω σε αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα καταλήγω στο συμπέρασμα πως ένα έργο τέχνης είναι αυθεντικό όταν είναι αυτοτελές και περιέχει εντός του τον σκοπό της δημιουργίας του καλλιτεχνικού διακόσμου. Αυτός ο καλλιτεχνικός διάκοσμος περιέχει την καλλιτεχνική βούληση του δημιουργού του , εκφράζει τα συναισθήματα του και τον τρόπο που βιώνει και νοεί τον κόσμο στο σύνολο του ως προς την ουσία και το νόημα του.
Ένα ολοκληρωμένο έργο τέχνης περιέχει το σύμπαν ως εκδηλωμένη πράξη της αισθητικής συνείδησης και ανάδειξης του ωραίου που ενυπάρχει μέσα στο γεγονός της ύπαρξης στο εδώ και τώρα , αλλά σε ένα εδώ που εκτείνεται στο άπειρο και σε ένα τώρα που εκδηλώνεται ως παρουσία συνείδησης , γνώσης και συγκίνησης.
Καταλήγω πως το ωραίο είναι εδώ και αλίμονο σε αυτούς που το ψάχνουν στο αλλού και στο υπερπέραν.
Λουκάς Σταύρου