Λουκάς Σταύρου
Ζωγράφος, ποιητής, συγγραφέας, ενεργός πολίτης.

Για την πολιτεία του ορθού λόγου

Ορθός λόγος.

Να λέγεις ορθά σημαίνει να μπορείς να κατανοείς τα πράγματα και να τα περιγράφεις.

Εδώ τίθεται μια σχέση ανάμεσα στο νοείν και τα πράγματα.

Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην έννοια και το πράγμα.

Συνεπώς η νόηση μπορεί να πλανηθεί.

Ορθότητα και πλάνη.

Η ουσία του πράγματος δεν ταυτίζεται με την κατανόηση του.

Το νοείν δεν ταυτίζεται με το είναι.

Η έννοια είναι εικόνα του πράγματος.

Το πράγμα είναι αυτοτελές μέσα στην ουσία του.

Μπορούμε να αποκτήσουμε εικόνα των πραγμάτων αλλά δια της πράξης να επέμβουμε στην σύσταση αυτού και να το μεταποιήσουμε ή μετακινήσουμε και τροποποιήσουμε.

Συνυπάρχουμε δηλαδή με τα πράγματα ομοούσιοι αυτών και αποδεικνύουμε δια της πράξης πως οι εικόνες - έννοιες των πραγμάτων μπορούν να ανταποκρίνονται στην ουσία των πραγμάτων ή να μην ανταποκρίνονται , να είναι ορθές ή πλάνες.

Η ορθή ανταπόκριση εννοίας και πράγματος παρακολουθεί την ορθή πράξη.

Ορθή πράξη και ορθή ομιλία , ορθώς λέγεις και πράττειν.

Η σχέση ανάμεσα στο σκεπτόμενο υποκείμενο και τα πράγματα είναι ερευνητική και τούτο θεμελιώνει την επιστημονική προσέγγιση. είναι σχέση κατανόησης και πράξης.

Το σκεπτόμενο υποκείμενο τίθεται μαζί με τα πράγματα σε μια ενιαία πραγματικότητα.

Ο τρόπος προσέγγισης εδράζεται στο τρόπο κατανόησης, στο τρόπο που τα πράγματα παράγουν έννοιες στη συνείδηση. Το καίριο ερώτημα είναι αν ο τρόπος του νοείν ανταποκρίνεται στο τρόπο του υπάρχειν , δηλαδή στο τρόπο που υπάρχουν τα πράγματα.

Ώστε η πρώτη φιλοσοφία είναι ο λόγος ή η έρευνα περί του τρόπου του νοείν και υπάρχειν.

Για να γίνει δυνατή αυτή η τροπολογική έρευνα η σκέψη οφείλει να αναπτυχθεί στη σχέση της με τα πράγματα και να αναζητήσει την αφηρημένη δομή της ίδιας της σκέψης και του υπάρχειν.

Σε αυτή την έρευνα ανακαλύπτουμε τις κατηγορίες που προσδιορίζουν την σκέψη των πραγμάτων όπως του τόπου , του χρόνου , της κίνησης , της ποιότητας , της διαφοράς , της ταυτότητας , του μεγέθους , της σχέσης και αλληλεξάρτησης.

Όμως οι κατηγορίες δεν είναι σε θέση να περιγράψουν τον βαθύτερο τρόπο του νοείν και του υπάρχειν.

Ο τρόπος αυτός φανερώνεται μέσα στην έρευνα της σχέσης ανάμεσα στο μερικό και το όλον με την συνδρομή των κατηγοριών. Ο τρόπος είναι ο λόγος που διέπει τα πράγματα και το νοείν κατά συνέπεια.

Η κατανόηση αυτού του τρόπου απαιτεί εξελικτική διαδικασία . Που σημαίνει πως ο τρόπος κείται πέραν των κατηγοριών που και αυτές απαιτούν εξελικτική διαδικασία για να προσδιοριστούν και καταγραφούν.

Πέραν του τρόπου του υπάρχειν και του νοείν ερευνούμε τον τρόπο της εμπράγματης σχέσης των πραγμάτων και έτσι ανάλογα με την θέση και τον σκοπό που τα εξετάζουμε ορίζουμε τις επιστήμες.

Στο βάθος του τρόπου και της έρευνας περί αυτού υπάρχει βέβαια ως πρότερον, η βούληση του ειδέναι , η δυνατότητα της αξιολόγησης και της επικοινωνίας , υπάρχει το ηθικό υποκείμενο που είναι η ουσία και το βάθος της νόησης .

Εδώ προστίθεται η συνύπαρξη , η ιστορική εξέλιξη και η πολιτισμική πορεία εκ της οποίας η συνείδηση εμπλουτίζει την γνώση της.

Μέσα στη συνύπαρξη και την ιστορική εξέλιξη αυτής ταύτης της νόησης τίθεται η πολιτεία ως μείζον ηθικό υποκείμενο που περιέχει τις ατομικές υπάρξεις και τις καθορίζει είτε δια της τυραννίας είτε δια της ελευθερίας και του δικαίου.

Καταληκτικά ο ορθός λόγος είναι ερευνητική σχέση ανάμεσα στην νόηση και τα πράγματα που συναποτελούν την φύση αλλά και διάνοιξη σχέσης με τον άλλο άνθρωπο που τίθεται μέσα σε μια ιστορική πορεία και σε μια πολιτεία.

Ο ορθός λόγος είναι η έδρα ενός πολιτισμού ελευθερίας , συνεργασίας και δικαίου αλλά και γνώσης και σεβασμού της φύσης. Η πολιτεία του ορθού λόγου δεν αναδεικνύει αυθεντίες και ιερατεία που κατέχουν την αλήθεια και την εξουσία αλλά αναδεικνύει την αυτογνωσία του ανθρώπου που πορεύεται μέσα στην ιστορία με κίνδυνο να πλανηθεί , να παραποιησει να παραβιάσει και για τούτο απαιτείται η προσήλωση στην αλήθεια της φύσης και στην πράξη που σέβεται αυτή την αλήθεια.

Η πολιτεία του ορθού λόγου ανυψώνει την ατομικότητα στο κοινό και την συνεργασία και αλληλεγγύη που στοχεύει στο βέλτιστο.

Προσθήκη : Η χριστιανική βία πολέμησε τον ορθό λόγο και ότι εξ αυτού παράγεται δηλαδή την επιστήμη και την πολιτεία του δικαίου και ονόμασε λόγο την απρόσιτη και ακατανόητη ενέργεια ενός εξωκόσμιου θεού που η προσέγγιση του συντελείται μόνο με την υποταγή στο ιερατείο.

Ο χριστιανικός λόγος είναι η υψίστη μορφή βίας που θα μπορούσε να επινοηθεί ενάντια στην ελευθερία του ανθρώπου να σκέφτεται και να ενεργεί ως φυσικό ηθικό υποκείμενο που δημιουργεί πολιτείες και πολιτισμό.

Λουκάς Σταύρου